Mahambet Utemisov 1804-1846 yıllarında yaşamış ünlü bir Kazak halk ozanıydı. Muhambet yalnızca ozan değil, halkını peşinden sürükleyebilen bir halk kahramanıydı. Yüreği özgür ve bağımsız Kazakistan için çarpan savaşçı ve cesur yürekli bir ozandı.
Bokey Ordı’nın Beketai bölgesinde (şimdiki Ural vilayeti Janibek ilçesi) doğdu. Çocukluğundan itibaren şiirle uğraşmaya başladı. Olağanüstü yeteneği ile herkesin dikkatini çekmeyi başardı. Sadece söz ustalığı ile değil aynı zamanda bilgeliği, cesurluğu, kişiliği ve liderlik özellikleri ile ün saldı.
 |
| Махамбет Өтемісов (1804 - 1846) |
Mahambet halk arasında tanınmaya başlayınca Jangir Han onu isteklerine boyun eğmesi için zorladı ve hükümete karşı şiir yazmasını yasakladı. Fakat özgürlük aşığı ozan, Han’a itaat etmeyi kabul etmedi. Jangir Han ozanın iradesini kırmaya karar verdi ve gözaltına aldı. 1829-1830 yıllarını şehir hapishanesinde geçirdi. Hapisten çıkınca Mahambet İsatay Taimanov ile birleşerek halkı kendi şiirleri ile Çarlık rejimi ve Hanlık baskısına, zulmüne karşı mücadeleye davet etti. Şiirlerinde özgürlüğü ve halk kahramanlarının ve savaşçıların kahramanlıklarından bahsetti.
1838 yılında İsatay’in ölümünden sonra Mahambet küçük bir grup arkadaşları ile Hiva Hanlığına taşındı. Yine halkı hükümete karşı ayaklandırdı fakat başarısız oldu. Gizlice Bokey Hanlığına geçti. Han ve Çar’a karşı halkı örgütlemeye başladı. Hükümet tarafından Orenburg’a getirilen ve tutuklanan Muhambet ciddi bir uyarının ardından tekrar serbest bırakıldı.
Ozan yaşamının son yıllarını köyde geçirdi. Tekrar halkı isyana teşvik eder düşüncesi ile Jangir Han ile Sultan Baymagambet tarafından sürekli takip edildi. Sonunda Mahambet Han’ın adamları tarafından pusuya düşürülerek öldürüldü.
Mahambet halkın hafızasında özgürlük, bağımsızlık ve adalet savaşçısı olarak anılacaktır.Çağlar ERBEK
